Biến thiên thế tục

Biến thiên thế tục hoặc biến thiên thế kỷ (tiếng Anh: Secular variation hoặc Secular trend) của một chuỗi thời gian (time series), tức một quá trình biến đổi theo thời gian, là biến thiên dài hạn không tuần hoàn của nó (xem phân tích thành phần chuỗi thời gian, Decomposition of time series).Cho dù một cái gì đó được coi là biến thiên thế kỷ hay không, phụ thuộc vào khoảng thời gian khảo cứu quá trình. Biến thiên thế kỷ trong một khoảng thời gian một thế kỷ có thể là một phần của sự biến đổi theo chu kỳ trong một khoảng thời gian hàng triệu năm. Quá trình tự nhiên thường có cả hai biến thiên tuần hoàn và thế kỷ. Sự biến đổi thế kỷ đôi khi được gọi là xu thế thế tục (trend), hoặc sự trôi dạt thế tục (drift), khi cần nhấn mạnh vào một xu hướng dài hạn tuyến tính.Thuật ngữ biến thiên thế tục được sử dụng ở nơi có áp dụng chuỗi thời gian, như trong kinh tế học [1], vận trù học (Operations research), nhân học sinh học, thiên văn học (đặc biệt là cơ học vũ trụ) như VSOP (hành tinh) [2]...